Proof of authority, Proof of stake ve Proof of work kripto para birimlerinin bir nevi çalışma prensiplerini temsil ediyor. Son zamanlarda özellikle PoW ve PoS sıkça duyduğumuz terimler.
Proof of Authority (PoA) Nedir?
Yetki kanıtı olarak Türkçeye çevirebileceğimiz PoA, özellikle özel olan blockchain’ler için verimli bir çözüm sunan fikir birliği algoritmasıdır. Terim, 2017 yılında Ethereum blok zincirinin kurucu ortağı Gavin Wood tarafından icat edildi.
Proof of authority’de, makineler, katı bir inceleme sürecinden geçerek yeni bloklar oluşturma hakkını kazanır. Sonuç olarak, güvenilir doğrulama makineleri PoA blok zincirlerini korur. Bu sistem moderatörleri, blokları ve işlemleri kontrol eden önceden onaylanmış katılımcılardır.
Yetki kanıtı modeli, az sayıda blok doğrulayıcıya dayandığından ölçeklenebilir. VeChain (VET), PoA algoritması kullanan popüler bir platform örneğidir.
Önceden onaylanmış doğrulayıcılar, işlemleri bloklar halinde düzenlemek için yazılım kullanır. İşlem otomatiktir ve bu nedenle doğrulayıcıların bilgisayarlarını sürekli olarak izlemelerine gerek yoktur. Ancak bu, doğrulayıcıların bilgisayarlarını iyi çalışır durumda tutması gerektiği anlamına gelir.
Proof of Stake (PoS) Nedir?
Hisse kanıtı olarak Türkçeye çevirebileceğimiz PoS ile, "doğrulayıcılar" olarak adlandırılan katılımcılar, blok zincirindeki akıllı bir sözleşmede belirli miktarda kripto para birimini veya kripto jetonunu yani hisselerini kilitler. Karşılığında, yeni işlemleri doğrulama ve ödül kazanma şansı elde ederler. Ancak hatalı veya hileli verileri uygunsuz bir şekilde doğrularlarsa, ceza olarak hisselerinin bir kısmını veya tamamını kaybedebilirler.
Proof of work, tükettiği muazzam miktardaki hesaplama gücü ve elektrik nedeniyle eleştirilen bir sistem olarak karşımıza çıkıyor. Bitcoin gibi iş kanıtı kullanan blok zincirlerinin çevresel etkileri hakkında artan endişeler göz önüne alındığında, hisse kanıtı çevre için potansiyel olarak daha iyi sonuçlar sunma potansiyeline sahip.
Öte yandan Proof of Stake, blok zinciri sistemlerine doğrulayıcı olarak katılan daha fazla kişiye kapı açar. Kriptoyu stake etmek için pahalı bilgi işlem sistemleri satın almaya ve büyük miktarda elektrik tüketmeye gerek yok ve katılımcının tek ihtiyacı olan kripto para birimleridir.
Proof of Work (PoW) Nedir?
Proof of Work, ilk olarak Bitcoin tarafından kullanılan orijinal kripto konsensüs mekanizmasıdır. Türkçeye iş kanıtı olarak çevrilen PoW ve madencilik yakından ilişkili fikirlerdir. Buna "iş kanıtı" denmesinin nedeni, ağın büyük miktarda işlem gücü gerektirmesidir. İş kanıtı blok zincirleri, bir matematik bulmacasını ilk çözen olmak için yarışan dünya çapındaki madenciler tarafından güvence altına alınır ve doğrulanır. Kazanan, blok zincirini en son doğrulanmış işlemlerle günceller ve ağ tarafından önceden belirlenmiş miktarda kripto ile ödüllendirilir.
Proof of Work, özellikle Bitcoin gibi nispeten basit ama son derece değerli bir kripto para birimi için bazı güçlü avantajlara sahiptir. PoW’un güvenli merkezi olmayan bir blok zincirini korumanın kanıtlanmış, sağlam bir yolu olduğu düşünülüyor. Bir kripto para biriminin değeri arttıkça, daha fazla madenci ağa katılmaya teşvik edilir, bu da gücünü ve güvenliğini artırır. İlgili işlem gücü miktarı nedeniyle, herhangi bir birey veya grubun değerli bir kripto para biriminin blok zincirine müdahale etmesi pratik değildir.
